تحلیل پروانه های ثبت اختراع حوزه پزشکی کشورهای جهان اسلام

مقدمه: پزشکی و فن آوری های مربوط به آن، یکی از مسایل قابل توجه در تاریخ کشورهای اسلامی محسوب می شود، اما به نظر می رسد که وضعیت کنونی این حوزه چندان مطلوب نیست. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت توسعه فن آوری پزشکی با استفاده از تحلیل پروانه های ثبت اختراع حوزه پزشکی کشورهای اسلامی در پایگاه بین المللی ثبت اختراع آمریکا انجام شد. روش بررسی: این پژوهش، توصیفی و از نوع کاربردی بود و جامعه آن را کل پروانه های ثبت اختراع حوزه پزشکی کشورهای اسلامی ثبت شده در پایگاه ثبت اختراع و علایم تجاری آمریکا از ابتدا تا سال 2014 تشکیل داد. داده ها با استفاده از ترکیب فیلدهای نام کشورها و رده جستجو و با استفاده از نرم افزار uspto استخراج گردید. از نرم افزار uspto 2 برای به دست آوردن اطلاعات مورد نیاز از هر پروانه ثبت اختراع، از نرم افزار patref 5 جهت استنادهای پروانه های ثبت اختراع و از نرم افزار gps visualizer جهت ترسیم نقشه پراکندگی جغرافیایی پروانه های ثبت اختراع استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که از بین 57 کشور اسلامی، تنها 26 کشور از جمله مالزی، ترکیه، عربستان، ایران، امارات و کویت در زمینه اختراعات حوزه پزشکی فعال بودند. از میان موضوعات دارای پروانه ثبت اختراع نیز موضوعاتی همچون داروسازی، ترکیبات ارگانیک، شیمی زیست مولکولی و میکروب شناسی، تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی، دندان پزشکی و جراحی های نوری، حرارتی و الکتریکی، بالاترین رتبه فعالیت را به خود اختصاص دادند. بیشترین ارتباطات کشورهای اسلامی با سایر کشورها در زمینه پروانه های ثبت اختراع حوزه پزشکی نیز با کشورهایی مانند آمریکا، فرانسه، کانادا، آلمان، بریتانیا، ژاپن، مالزی، ترکیه، عربستان و ایران صورت گرفته بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر ضمن ارایه آگاهی به مسؤولان کشورهای اسلامی از وضعیت فن آوری پزشکی در مقایسه با کشورهای دیگر، در حوزه سیاست گذاری کلان و خرد کشورهای اسلامی در حوزه مذکور نیز می تواند مفید باشد.